کتیا (به انگلیسی: CATIA) مخفف (به انگلیسی: Computer Aided Three-dimensional Interactive Application) یک نرم‌افزار طراحی به کمک رایانه، مهندسی به کمک رایانه و ساخت به کمک رایانه است که توسط شرکت داسو سیستمز تولید شده‌است.شرکت آی بی ام نیز در امور بازاریابی و فروش این نرم‌افزار با داسو سیستمز همکاری دارد.

رقبای اصلی نرم افزار کتیا در بازار پرو/انجینیر و یونیگرافیکس می باشد.

درباره نرم افزار:
نرم افزار کتیا نرم افزاری قوی برای طراحی به کمک کامپیوتر ( CAD )، مهندسی ( تحلیل ) به کمک کامپیوتر ( CAE ) و ساخت به کمک کامپیوتر ( CAM ) از سیستمهای مطرح روز دنیا در صنایع هوافضا ( هواپیما سازی )، دریائی، عمران (ساختمانی)، خودرو سازی، طراحی سازه، ادوارات صنعتی، کارخانجات لوازم خانگی و ... که از این نرم افزار در پرسه های طراحی صنعتی خود استفاده می کنند. از نتایج استفاده این نرم افزار میتوان کاهش زمان طراحی، کاهش خطا در طراحی، بهینه کردن طرح کاهش زمان تولید، افزایش کیفیت محصول و افزایش سود دهی را نام برد.

این نرم افزار با نرم افزار مکمل خود

این نرم افزار با نرم افزار مکمل خود نرم افزار آباکوس ABAQUS کامل می‌گردد. به نحوی حل پیچیده ترین پروژه‌های آنالیزی جهان نیز در این نرم افزار انجام پذیر می‌باشد.

شرکتهای بزرگی از CATIA استفاده می نمایند که از آن جمله می توان به شرکتهای زیر اشاره کرد:

Boeing - AIRBUS - BMW - Volvo Trucks - Audi - Ford - Bosch - Toyota Motorsport - SNUGTOP - Nissan - WIA - Koito Manufacturing - SERRA SOLDARURA -Intergral Poweratin - Ichikoh - Baldwin Filters - ETAS GMbH - IVM Automotive - Siemens - Stadler Rail Group - Evernham Motor - Comau - Asmo - DBM Reflex - SsangYong Motor - KIA Motor - Bertrandt AG & ...

در ایران این نرم افزار ابتدا توسط شرکتهای خودروسازی ایران خودرو (IRAN Khodro) و سایپا (SAIPA) خریداری شد. پس از یاد گیری این نرم افزار توسط مهندسین این شرکتها این نرم افزار به محبوب ترین نرم افزار مهندسی کشور در میان مهندسین و دانشجویان مبدل شد به طوری که هم اکنون از این نرم افزار در صنایع مختلف در ایران استفاده می شود.



قابلیت‌های نرم افزار:

تصویری از فضای کاری در نرم افزار کتیاطراحی قطعات
مونتاژ قطعات
طراحی سطوح
نقشه کشی
شبیه سازی
ورق کاری
طراحی سازه
قالب سازی
ماشین کاری
تهویه مطبوع
ایجاد روابط ریاضی
برنامه نویسی
لوله کشی
انتشار نقشه‌های ساخت
مدیریت پروژه‌ها
مشارکت مهندسین طراحی صنعتی در یک یا چند پروژه
طراحی کارخانه
مدیریت کارخانجات
و...
نرم افزار کتیا ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که آن را از دیگر نرم افزار‌های هم رده خود متمایز می‌کند


ویژگی‌های نرم افزار:
_رابط گرافیکی قوی در نورپردازی در هر لحظه و به طور پیوسته و دوران نقشه بدون دوران نوشته‌های آن
_هوشمندی در به‌کارگیری دستورات بعد از اجرای هر دستور، دستورات زیر مجموعه آن فعال می‌شود.
_مراحل ایجاد ترسیم به شکل نمودار درختی قابل مشاهده و به هر مرحله می‌توان مراجعه کرد و تغییرات مورد نظر را به آن بخش اعمال نمود.
_نرم افزار کتیا توانایی ترسیم و تحلیل در اکثر گرایش‌های فنی مانند:
مکانیک، عمران، تأسیسات، برق صنعتی، الکترونیک، و... را دارد.

_ویژگی ساخت مدل‌های مرکب از سطوح و احجام
_ویژگی به شکل مجموعه بودن (مجموعه‌ای از توانایی‌ها)
_نگهداری تاریخچه تغییرات ایجاد شده بر روی مدل
این ویژگی سبب می‌شود که در کتیا بتوان عملیات را به قبل برگرداند و یا عملیاتی را حذف و یا بی اثر کرد.
_امکان تعریف ابعاد وابسته
این ویژگی کارایی خود را در مدل‌های پیچیده نشان می‌دهد چون وقتی یکی از ابعاد را تغییر دهیم بقیه هم به دلیل پارامتریک بودن تغییر می‌کنند.
_مشاهده به هنگام تغییرات
با این ویژگی می‌توان در هنگام اضافه کردن یک مشخصه تغییراتی که در آینده به وجود می‌آید را به عینه ملاحظه کرد.
_محیط راحت و کارا
محیط گرافیکی کتیا قوی و کاربرپسند است و طراحی‌ها به خوبی به نمایش گذاشته شده‌اند.











توانایی های دیگر نرم افزار:
از توانایی‌های جالب دیگر آن در قسمت قطعات مکانیکی، با تولید G-code می‌توان به دستگاه‌های تراشکاری cnc متصل تا قطعه ساخته شود. مدل سازی قطعات ساده تا پیچیده از ماوس گرفته تا بدنه خودرو و هواپیما و همچنین شرکت‌های هواپیماسازی همچون بوئینگ و شرکت‌های خودروسازی همچون فورد و نیسان نیز از نرم افزار کتیا به طور گسترده‌ای استفاده می‌کنند. 1. محیط‌های مدل سازی (Solid Model):این قسمت که در زیر مجموعه ماژول Mechanical Design قرار دارد برای مدل کردن قطعات توپر (Solid) و مجموعه مونتاژی و طراحی قالب و طراحی مدل‌های ورق کاری (Sheetmetal)، نقشه کشی صنعتی، تلورانس گذاری و... استفاده می‌شود. 2. مدل سازی سطوح: این قسمت علاوه بر ساخت سطوح پیچیده قابلیت انجام مدل‌سازی روی ابر نقاط و فایل‌های حاصل از اسکن سه بعدی را نیز دارا است. 3. محیط ماشین‌کاری: پس از ساخت مدل به کمک قابلیت‌های محیط ماشین‌کاری به راحتی می‌توان عملیات ماشین‌کاری مورد نیاز برای تهیه قطعه مدل شده از روی قطعه خام را تعریف کرده و هر مرحله از ماشین‌کاری را به صورت متحرک (انیمیشن) مشاهده کنید. 4. محیط تحلیل المان محدود: به کمک قابلیت‌های این محیط می‌توانید قطعات و مدل‌های مونتاژی ساخته شده در این نرم افزار را تحلیل کرده و مواردی مانند تغییر شکل، توزیع تنش و... را در آن‌ها بدست آورد. 5. طراحی و تحلیل مکانیزم‌ها: به کمک این قابلیت از نرم افزار Catia می‌توانید پس از تعریف اتصالات بین اجزای مختلف مکانیزم، حرکت مکانیزم را مشاهده کرده و آن‌را تحلیل کنید. البته اینها برخی از قابلیت‌های نرم افزار کتیا می‌شود و قابلیت‌های ان بالتر از این می‌باشد.

یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های این نرم افزار این است که به کاربر اجازه می‌دهد به راحتی که از یک محیط کاری به محیط کاری دیگر منتقل گردد. به عنوان مثال شما پس از این که در محیط Digitized Shape Editor از یک ابر نقاط اسکن تهیه کردید به راحتی می‌توان در محیط Generative Shape Design و یا Free Style از آن Surface تهیه کنید.

همان‌طور که اطلاع دارید برای اینکه بتوانید مدل خود را از یک محیط به محیط دیگر ببرید ابتدا نیاز است که مدل خود را به صورتی ذخیره و یا Import کنید که نرم افزار دیگر قابلیت خواندن این اطلاعات را داشته باشند و احتمالاً در این انتقال مدل شما ممکن است data lost (از دست دادن اطلاعات) داشته باشد.

محیط های کاری نرم افزار کتیا:
1-محیط های مدل سازی : این قسمت که در زیر مجموعه ماژول Mechanical Design قرار دارد برای مدل کردن قطعات توپر (Solid) و مجموعه مونتاژی و طراحی قالب و طراحی مدل های ورقکاری (Sheetmetal)، نقشه کشی صنعتی ،تلرانس گذاری و ... استفاده میشود .

2-مدل سازی سطوح : این قسمت علاوه بر ساخت سطوح پیچیده قابلیت انجام مدلسازی روی ابر نقاط و فایلهای حاصل از اسکن سه بعدی را نیز دارا است .

3-محیط ماشینکاری : پس از ساخت مدل به کمک قابلیتهای محیط ماشینکاری براحتی میتوان عملیات ماشینکاری مورد نیاز برای تهیه قطعه مدل شده از روی قطعه خام را تعریف کرده و هر مرحله از ماشینکاری را بصورت متحرک ( انیمیشن) مشاهده کنید .


4-محیط تحلیل المان محدود : به کمک قابلیتهای این محیط میتوانید قطعات و مدلهای مونتاژی ساخته شده در این نرم افزار را تحلیل کرده و مواردی مانند تغییرشکل ،توزیع تنش و ... را در آنها بدست آورد .

5-طراحی و تحلیل مکانیزمها : به کمک این قابلیت از نرم افزار Catia میتوانید پس از تعریف اتصالات بین اجزای مختلف مکانیزم حرکت مکانیزم را مشاهده کرده و آنرا تحلیل کنید .

 

منابع:
1. CAD software - CATIA - Dassault Systèmes
2.IBM and Dassault Systèmes - Dassault Systèmes and IBM partnership - United States
3. Computing & Design/Build Processes Help Develop the 777
4. PLM: Boeing"s Dream, Airbus" Nightmare
5. "Product Lifecycle Management Solutions from IBM and Dassault Systemes Boost Efficiency at Leading Premium Vehicle Manufacturer"
6. نرم افزار کتیا